Is een CO2-meter verplicht in België?

Sinds de coronapandemie is er veel meer aandacht voor de binnenluchtkwaliteit. Er is daarom een wetgevend kader in het leven geroepen en in de codex welzijn op het werk is het onderdeel over luchtverversing verder uitgebreid.

Momenteel gelden er twee wetgevingen met betrekking tot binnenluchtkwaliteit:

• Codex over het welzijn op het werk: van toepassing op arbeidsplaatsen
• Wet 6 november 2022: van toepassing op gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn

Of een CO2-meter verplicht is, hangt af onder welke categorie je valt. Op arbeidsplaatsen geldt er wel en verplichting, op gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn verkies de regering een aanpak op basis van vrijwilligheid. In dit artikel lichten we beide wetgevende kaders verder toe. 

Codex over het welzijn op het werk

Alle bedrijven en organisaties die personeel tewerkstellen zijn verplicht om de Codex over het welzijn op het werk na te leven. Hier staan onder andere de normen over luchtkwaliteit door middel van CO2-concentratiedrempels en ventilatiedebieten beschreven. 

Het algemene principe is dat de werkgever ervoor moet zorgen dat de werknemers in de werklokalen over een goede binnenluchtkwaliteit beschikken. Voorbeelden van een werklokaal zijn kantoren, vergaderzalen, labo's, werkplaatsen in gesloten ruimten, ... 

Risicoanalyse

De werkgever voert een risicoanalyse uit van de binnenluchtkwaliteit in de werklokalen, waarbij hij rekening houdt met het debiet van de aangevoerde lucht en de mogelijke bronnen van verontreiniging, bijvoorbeeld: 

• De aanwezigheid en de fysieke activiteit van personen;
• De in de werklokalen aanwezige producten en materialen;
• Het onderhoud, het herstel en de reiniging van de arbeidsplaatsen;
• De kwaliteit van de aangevoerde lucht van infiltratie en ventilatie, verontreiniging en werking van het ventilatie-, luchtbehandelings- en verwarmingssysteem.

CO2-metingen 

De werkgever dient de nodige technische en/of organisatorische maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de CO2-concentratie in de werklokalen gewoonlijk lager is dan 900 PPM of dat een minimum ventilatiedebiet van 40 m³/u per aanwezige persoon wordt gerespecteerd. 

Onder gewoonlijk wordt verstaan:

• 95% van de gebruikstijd, berekend over maximaal een volledige werkdag (8 uur)
• In onderstelling dat de buitenconcentratie 400 PPM bedraagt

Om af te toetsen of de binnenluchtkwaliteit voldoet aan de eisen van de codex, heb je een CO2-meter nodig. Kortom: een CO2-meter is verplicht. Je kan eenvoudig de CO2-concentratie meten en je krijgt ook meteen een beeld van de evolutie van de CO2-concentratie over een langere periode. Op deze manier krijg je een goed beeld van de effectiviteit van de ventilatie en zie je wanneer er zich problemen voordoen. 

Wet 6 november 2022

Op 1 december 2022 werd de wet van 6 november 2022 ter verbetering van de luchtkwaliteit in gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn in het staatsblad gepubliceerd. Deze stap markeert het begin van een beleid ter verbetering van de binnenluchtkwaliteit in België, wat tot nu toe niet of nauwelijks bestond.

Publiek toegankelijk gesloten plaatsen

Deze wetgeving is van toepassing op 'publiek toegankelijk gesloten plaatsen':

• Publiek toegankelijk: ruimte waarvan de toegang niet beperkt is tot de gezinssfeer of louter werksfeer
• Gesloten plaats: binnenruimte die van haar omgeving is afgesloten door wanden, deuren of deuropeningen en voorzien is van een plafond of zoldering

Belangrijkste principes

De wet streeft volgende doelstellingen na: 

• Indicatieve en niet-bindende referentieniveaus voor binnenkwaliteit vastleggen
• De uitbaters aanmoedigen om rekening te houden met de bestaande luchtkwaliteit in hun gebouwen en deze te verbeteren door een risicoanalyse en een actieplan uit te werken
• Transparantie verzekeren tegenover het publiek dat een etablissement bezoekt over de binnenluchtkwaliteit die ze mogen verwachten, door invoering van een ceritificatie -en labellingsysteem.
• Een platform voor binnenluchtkwaliteit creëren over de kwaliteit van binnenlucht dat de betrokken sectoren, de overheid, de wetenschappelijke wereld en fabrikanten en installateurs van ventilatie -en luchtzuiveringsapparatuur en luchtkwaliteitsmeters samenbrengt. 

Referentieniveaus 

De nieuwe wet stelt twee referentieniveaus voor goede luchtkwaliteit vast. Deze zijn indicatief en niet-bindend. 

Niveau A:

• een minimum ventilatie- en of zuiveringsdebiet van 40m³/u per aanwezige persoon, waarvan ten minste 25m³/u per aanwezige persoon verse buitenlucht is
• OF de CO2-concentratie in de lokalen is lager dan 900ppm 

Niveau B:

• een minimum ventilatiedebiet van 25m³/u per aanwezige persoon
• OF de CO2-concentratie in de lokalen is lager dan 1200ppm 

Toekomstige verplichtingen

In de toekomst zal het verplicht zijn voor alle gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn om:

1. ten minste één luchtkwaliteitsmeter te gebruiken;
2. een risicoanalyse op te stellen;
3. een actieplan op te stellen als de risicoanalyse aantoont dat dit nodig is;
4. de certificatie aan te vragen;
5. zodra de certificatie is verkregen, het door de FOD toegekende label te afficheren, en
6. de plaats te blijven uitbaten met dezelfde of minstens gelijkwaardige toestellen als op het moment van het behalen van het label.

1 januari 2027

De eerste drie punten worden verplicht vanaf 1 januari 2027. De verplichting zal eerst gelden voor bepaalde gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn. Daarna zal het toepassingsgebied worden uitgebreid tot alle plaatsen tegen eind 2037. 

1 januari 2038 

In de tweede fase kunnen plaatsen die de eerste drie bepalingen toepassen, de volgende drie punten implementeren. In eerste instantie zal dit op vrijwillige basis gebeuren, zodra de aanvraagprocedure voor certificatie is opgezet. Vervolgens worden deze bepalingen verplicht, ten vroegste op 1 januari 2038, zodra alle afgesloten, publiek toegankelijke locaties onder de eerste verplichtingen vallen.

Meer informatie

• Aanneming van de wet inzake binnenluchtkwaliteit | FOD volksgezondheid
• Juridisch kader voor binnenluchtkwaliteit | FOD volksgezondheid 
• Codex boek III titel 1 basiseisen betreffende arbeidsplaatsen | FOD werkgelegenheid 
• Praktijkrichtlijnen binnenluchtkwaliteit in werklokalen | FOD werkgelegenheid